Η κάρτα οπαδού: Το μπαλάκι στα χέρια της Βουλής

Δεδομένα και ερωτήματα που προκύπτουν

Ενόψει της έναρξης του νέου Πρωταθλήματος, η Αστυνομία και το Υπουργείο Δικαιοσύνης και Δημόσιας Τάξης προσπαθούν να προωθήσουν την υλοποίηση μέτρων με στόχο την πάταξη του φαινομένου της βίας στα γήπεδα.

Σύμφωνα με τον περί Πρόληψης και της Καταστολής της Βίας στους Αθλητικούς Χώρους Τροποποιητικό Νόμο του 2014, ο στόχος αυτός δε θα μπορούσε να επιτευχθεί, εάν και εφόσον η ανωνυμία εξακολουθεί να υπάρχει στα γήπεδα, επιτρέποντας στους ταραξίες να μετατρέπουν τους αθλητικούς χώρους σε κολοσσιαίες αρένες.

Στις 22 Ιουλίου 2014 ψηφίστηκε το περιβόητο νομοσχέδιο της κάρτας οπαδού με σωρεία αντιδράσεων από διάφορα οργανωμένα σύνολα. Σε αυτό το άρθρο θα αναφερθούν και θα αναλυθούν οι σημαντικές πρόνοιες του νόμου, η καχυποψία του κόσμου οι θέσεις των ομάδων και οπαδών και τέλος η αλήθεια αν τα στάδια είναι κατάλληλα ώστε να μπορεί άρτια και άμεσα να εφαρμοστεί η νομοθεσία. Η μηδαμινή έως καθόλου ενημέρωση, η παραπληροφόρηση, καθώς επίσης και οι πολλές απόψεις που επικρατούν τον τελευταίο καιρό για το νομοσχέδιο, από τα ΜΜΕ και την κοινή γνώμη, δημιουργούν λανθασμένες και ασαφείς το οποίο εντυπώσεις στο ευρύ κοινό.

Σημαντικές πρόνοιες του Νόμου

Το εισιτήριο εισόδου για αθλητικό αγώνα δεν θα θεωρείται νόμιμο, εκτός εάν ο φίλαθλος κατέχει έγκυρη κάρτα φιλάθλου επί της οποίας φαίνονται τα στοιχεία του (ονοματεπώνυμο, αριθμός μητρώου και φωτογραφία), και τα οποία, με την παράδοση του εισιτηρίου του, καταχωρούνται ηλεκτρονικά για σκοπούς ταυτοποίησης του μέσω κεντρικού μητρώου.

Σε καμία περίπτωση δε θα επιτρέπεται η μεταπώληση εισιτηρίου εντός του αθλητικού χώρου ή στην αμέσως γειτνιάζουσα περιοχή χωρίς την άδεια του υπεύθυνου ασφάλειας του αθλητικού χώρου, ή πώληση ή διάθεση ή μεταπώληση εισιτηρίου χωρίς τη γραπτή εξουσιοδότηση του διοργανωτή του αγώνα ή της εκδήλωση. Όποιος παραβαίνει τη διάταξη αυτή θα είναι ένοχος πλημμελήματος και, σε περίπτωση καταδίκης του, υπόκειται σε ποινή φυλάκισης που δεν υπερβαίνει τα δύο έτη ή σε χρηματική ποινή που δεν υπερβαίνει τις τέσσερις χιλιάδες ευρώ ή και στις δύο αυτές ποινές.

Για πρώτη φορά στην Κύπρο θα υπάρξουν πρόνοιες για αυτόφωρο στους οπαδούς. Οι υποθέσεις θα καταχωρούνται στο δικαστήριο σε 24 ώρες και μ’ αυτό τον τρόπο το δικαστήριο θα καλείται πέραν από την εκδίκαση της υπόθεσης, να εκδώσει απαγορευτικό διάταγμα εισόδου των προσώπων αυτών στα γήπεδα για όση περίοδο χρειαστεί μέχρι που να συμπληρωθεί η εκδίκαση της υπόθεσης. Στις περιπτώσεις κατά τις οποίες το πρόσωπο αυτό ξανακαταδικάστηκε για τη συμμετοχή του σε επεισόδια βίας, αυτή η απαγόρευση θα είναι υποχρεωτική, εκτός αν υπάρχει λόγος κάποιος να εξαιρεθεί από αυτήν.

Οποιοδήποτε πρόσωπο μετακινείται χωρίς άδεια από μια κερκίδα σε άλλη ή σε χώρο που είναι καθορισμένος για τους φίλαθλους άλλης ομάδας ή σε κερκίδα της οποίας δεν επιτρέπεται ή έχει απαγορευτεί η χρήση ή σε κερκίδα για καθήμενους φιλάθλους ή σε οικογενειακή κερκίδα, χωρίς να κατέχει εισιτήριο εισόδου σ’ αυτήν, θεωρείται ότι εισήλθε στον εν λόγω χώρο παράνομα και υποχρεούται να εγκαταλείψει αμέσως τον αθλητικό χώρο καθ’ υπόδειξη του υπεύθυνου ασφάλειας ή επιτηρητή ή μέλους της αστυνομίας και οδηγείται εκτός του αθλητικού χώρου από το πρόσωπο αυτό. Μη συμμόρφωση του φιλάθλου ενέχει τον κίνδυνο να τιμωρηθεί με αποκλεισμό από τον εν λόγω αθλητικό χώρο για χρονική περίοδο ενός έτους.

Πρόσωπο που του ζητήθηκε να εγκαταλείψει άμεσα τον εν λόγω αθλητικό χώρο και αρνείται, διαπράττει αδίκημα που επιτρέπει σύλληψη και απομάκρυνση του από τον αθλητικό χώρο και, σε περίπτωση καταδίκης του, υπόκειται σε ποινή φυλάκισης που δεν υπερβαίνει τον ένα μήνα ή σε χρηματική ποινή που δεν υπερβαίνει τα χίλια ευρώ ή και στις δύο αυτές ποινές.

Οποιοδήποτε πρόσωπο διατελεί σε κατάσταση μέθης ή βρίσκεται υπό την επήρεια ουσιών εξάρτησης και συμπεριφέρεται οχλαγωγικώς ή ατάκτως ή μεταφέρει αλκοολούχα ποτά στην αμέσως γειτνιάζουσα περιοχή ή ενόσω βρίσκεται καθ’ οδόν προς ή από τον αθλητικό χώρο είναι ένοχο πλημμελήματος και, σε περίπτωση καταδίκης του, υπόκειται σε ποινή φυλάκισης που δεν υπερβαίνει το ένα έτος ή σε χρηματική ποινή που δεν υπερβαίνει τις δυο χιλιάδες ευρώ ή και στις δύο αυτές ποινές.

Πρόσωπο το οποίο, μέσα σε αθλητικό χώρο ή στην αμέσως γειτνιάζουσα περιοχή αποκρύβει με οποιοδήποτε τρόπο το πρόσωπο του, ήτοι σε σημείο που αυτό να μην μπορεί να αναγνωριστεί, χωρίς εύλογη αιτία, θεωρείται ότι το αποκρύβει προς το σκοπό διάπραξης αδικήματος και είναι ένοχο πλημμελήματος και, σε περίπτωση καταδίκης του, υπόκειται σε ποινή φυλάκισης που δεν υπερβαίνει τα δύο έτη ή σε χρηματική ποινή που δεν υπερβαίνει τις τέσσερις χιλιάδες ευρώ ή και στις δύο αυτές ποινές.

Θα διατηρείται κατάλληλο ηλεκτρονικό σύστημα ταυτοποίησης των προσώπων που εμφαίνονται στις παραστάσεις ή εικόνες που θα καταγράφονται στο τηλεοπτικό σύστημα κλειστού κυκλώματος παρακολούθησης, μέσω του κεντρικού μητρώου. Η αρμόδια αρχή θα τελεί περιοδικούς ελέγχους ως προς τις εγκαταστάσεις και τη λειτουργία των συστημάτων κλειστού κυκλώματος παρακολούθησης, ταυτοποίησης φιλάθλων, αρίθμησης των θέσεων, οπτικοακουστικής ειδοποίησης ή ακουστικής πληροφόρησης των φιλάθλων ή των θεατών, έκδοσης της κάρτας φιλάθλου, ελέγχου των εισόδων σε αθλητικούς χώρους και οποιουδήποτε άλλου συστήματος που θα κρίνεται από την ίδια αναγκαίο για την ασφάλεια ή την ταυτοποίηση των φιλάθλων ή των θεατών και θα υποβάλλει υποδείξεις για την καταλληλότητα και βελτίωση των συστημάτων αυτών.

Οποιαδήποτε ομοσπονδία η οποία διοργανώνει αθλητικό αγώνα ή πρωτάθλημα δύναται, μετά από συνεννόηση με τον Αρχηγό Αστυνομίας, να απαγορεύει μετακίνηση των οπαδών της φιλοξενούμενης ομάδας, στους αγώνες που διεξάγονται μεταξύ της φιλοξενούσας και της φιλοξενούμενης ομάδας, όταν διαπιστώνει ότι οι οπαδοί των ομάδων αυτών επιδεικνύουν τέτοια συμπεριφορά ή υπάρχουν πληροφορίες ή εύλογη υποψία ότι ενδέχεται να επιδείξουν συμπεριφορά, που προκαλεί ή δυνατόν να προκαλέσει επεισόδια βίας εντός και ή εκτός αθλητικών χώρων ή να διασαλεύσουν τη δημόσια τάξη ή την ασφαλή διεξαγωγή των μεταξύ τους αθλητικών αγώνων.

Καχυποψία και ερωτήματα του κοινού

Τα κύρια ερωτήματα του κοινού είναι ποιος θα επωμισθεί το κόστος των συστημάτων ταυτοποίησης προσώπων; Επιπλέον, σημαντικό ερώτημα αποτελεί και το κόστος της κάρτας οπαδού και το πού θα καταλήξουν τα χρήματα αυτά, δηλαδή, αν θα τα διαχωριστούν σωστά ή θα είναι η αρχή ενός ακόμα σκανδάλου με κάποιους να κερδοσκοπούν ή να ευνοούνται πίσω ή πέρα από το νόμο. Επιπλέον, πολλοί αναρωτιούνται τι θα γίνει από τον Ιανουάριο 2014, που ενώ αρκετοί εκ των οπαδών έχουν ήδη πληρώσει για την κάρτα διαρκείας, δεν θα θέλουν να πάρουν κάρτα οπαδού; Ποιος θα συγκρουστεί μαζί τους και ποιος θα τους επιτρέψει να μην είναι στο γήπεδο από την στιγμή που έχουν ήδη πληρώσει για να μπορούν να παρευρεθούν εκεί; Έπειτα, έχουμε δει πως τα περισσότερα επεισόδια γίνονται εκτός γηπέδου, όπου η κάρτα οπαδού δεν μπορεί να εξυπηρετήσει ούτε και να προσφέρει τίποτα.

Οι θέσεις των ομάδων

Οι θέσεις των περισσότερων σωματείων μοιάζουν μεταξύ τους και ουσιαστικά αντιτίθενται σε αυτή την κάρτα οπαδού και σε πολλές από τις πρόνοιες που αποτελούν τον αντίστοιχο νόμο. Από τη μια, όλες οι ομάδες είναι υπέρ της κατάργησης της βίας, αλλά από την άλλη η κύρια θέση τους είναι ότι έπρεπε να εξαγγελθούν μέτρα σχετικά με τα χρόνια προβλήματα ούτως ώστε η κάρτα οπαδού να έχει περισσότερα και καρποφόρα αποτελέσματα.

Εντούτοις, για να θεωρηθεί ο εν λόγω νόμος περισσότερο εφαρμόσιμος, είναι αναγκαίο, κατά την άποψη μου, να λάβουν χώρα κάποιες περαιτέρω τροποποιήσεις, ούτως ώστε να μην προνοεί υπερβολικά αυστηρά μέτρα.

Η ετοιμότητα των σταδίων

Για να μπορεί να τεθεί σε εφαρμογή η κάρτα οπαδού απαραίτητη προϋπόθεση είναι τα γήπεδα να διαθέτουν τον απαιτούμενο εξοπλισμό. Τι συμβαίνει όμως στην περίπτωση που μερικά από τα στάδια ακόμη περιμένουν το ‘τι μέλλει γενέσθαι’ ως προς τον τρόπο λειτουργίας της κάρτας, έτσι ώστε να εφοδιαστούν με τον απαραίτητο εξοπλισμό; Θα είναι έτοιμα τα στάδια να «υποδεχτούν» τους οπαδούς από την 1^η Ιανουαρίου 2015;

«Τι το όφελος από τους νόμους, όταν δεν υπάρχει ηθική»

Είναι ξεκάθαρο πως η βία δεν είναι καλοδεχούμενη, σε καμία περίπτωση, είτε σε αθλητικούς χώρους είτε στην κοινωνία γενικότερα, όμως με τον παρόντα χειρισμό της κάρτας οπαδού, η Βουλή και άλλες Αρχές ίσως και να κινδυνεύουν να χάσουν το μπαλάκι από τα χέρια τους. Ο σεβασμός προς τον πλησίον μας είναι απαραίτητος και σημαντικός, αλλά σύμφωνα με τον Οράτιο «τι το όφελος από τους νόμους, όταν δεν υπάρχει ηθική». Το πρόβλημα πρέπει να χτυπηθεί στη ρίζα του και αυτό μπορεί να γίνει στοχεύοντας στην παιδεία.