Στην εποχή ανθρώπων «κατώτερων των γαϊδάρων»
Το δίκαιο αίτημα των καταστηματαρχών λιανικού εμπορίου
Ένα από τα πιο πολυσυζητημένα θέματα των τελευταίων μηνών είναι η επέκταση του ωραρίου λειτουργίας των καταστημάτων με πρόφαση την οικονομική κρίση και την «αναθέρμανση» του εμπορίου.
Οι μικρομεσαίοι έμποροι βγάζουν κραυγές απελπισίας και προειδοποιούν για τον εμπορικό θάνατο και την εξόντωση τους προς όφελος των μεγαλοκαρχαριών του λιανικού εμπορίου. Κάνουν αγώνες για κατάργηση του πλην όμως φευ! Ας επικαλεστούμε λοιπόν για άλλη μια φορά την ιστορία και τα διδάγματα της.
Όλα τα προοδευτικά κοινωνικά επιτεύγματα έγιναν στην ιστορία τούτης της πόλης κατορθωτά, με αγώνες δύσκολους, καμιά φορά και αιματηρούς, σίγουρα όμως ποτέ χωρίς κόπο και μεγάλη προσπάθεια. Μέχρι να φτάσει η ζωή μας στα σημερινά άνετα επίπεδα και με την, μέχρι πριν μερικά χρόνια, σχετική ευημερία.
Από αυτή την πόλη ξεκίνησε και θέριεψε ως γνωστό ανάμεσα σε τόσα άλλα το συνδικαλιστικό κίνημα και κάθε άλλης μορφής προοδευτική αλλαγή που σημάδεψε και άλλαξε τον ρουν της ιστορίας του τόπου μας γενικότερα. Μια «μικρή» αλλά τόσο σημαντική κατάκτηση ήταν και η καθιέρωση της μεσημβρινής αργίας και ανάπαυσης των εργαζομένων.
Στη δεκαετία λοιπόν του 1930, η εφημερίδα «Παρατηρητής» της Λεμεσού, ημερομηνίας 6 Αυγούστου 1936, ζητούσε επιτακτικά από την τότε αποικιακή αγγλική διακυβέρνηση να συμβάλει ώστε να καθιερωθεί στη Λεμεσό το δίκαιο αίτημα των καταστηματαρχών και των εργοδοτουμένων τους, για λίγη μεσημεριάτικη ξεκούραση.
Σε ένα πρωτοσέλιδο κύριο άρθρο κάτω από τον χαρακτηριστικό και καυστικό συνάμα τίτλο, «ΚΑΤΩΤΕΡΟΙ ΚΑΙ ΤΩΝ ΓΑΙΔΑΡΩΝ» λέει :
«Ο Γαΐδαρος της Κύπρου μπορεί να βαρυφορτώνεται, να ξυλοκοπείται ανηλεώς και να διαιτάται αθλιέστατα, αλλ’ έχει και στιγμές να αναπαύεται. Εάν δοκιμάσει κανείς να διακώψει την συνήθεια του αυτή, της αναπαύσεως τότε κουλοθργιάζεται χαμαί εις ένδειξι διαμαρτυρίας και δεν εννοεί να το κουνήση.
Υπάρχει όμως στην Κύπρο κάποια τάξη ανθρώπων που διαφέρει εις το ζήτημα αυτό της μεσημεριάτικης αναπαύσεως και από το γαΐδαρο. Είναι οι καταστηματάρχαι, παντοπώλαι και άλλοι πολλοί και διάφοροι επαγγελματίαι, που ανοίγουν από το πρωί το κατάστημα των και χωρίς καμιά απολύτως ανάπαυσι, δουλεύουν με τους υπαλλήλους των ως αργά το βράδυ. Αυτοί οι άνθρωποι, τι σημαίνει ησυχία και αξεγνιασιά κατά τη διάρκεια του μεσημεριάτικου γεύματος, δεν ξέρουν, ούτε γνώρισαν ποτέ τους, την ανάπαυσι μιας ώρας στην κάψα του καλοκαιριού, όπως ένας γαΐδαρος.
Επειδή λοιπόν απώλεσαν κάθε ίχνος αντιλήψεως των αγαθών της αναπαύσεως του οργανισμού, αποφασίστηκε από πολλούς που βλέπουν διαφορετικά την ζωή, να κάμουν αίτηση στην Κυβέρνησι και να την παρακαλέσουν να επέμβη και σώση τον άνθρωπον τον εγκληματούντα κατά του εαυτού του και ασχημονούντα κατά του ανθρωπισμού του. Ζητούν δια της αιτήσεως των, όπως θεσπισθή νόμος, ο οποίος θα εξαναγκάζη κάθε κατάστημα, γραφείον, εργαστήριον κ.λ.π. να κλείη το μεσημέρι τες πόρτες του, τες οποίες ν’ ανοίγη πάλι εις ωρισμένην το απόγευμα ώραν.
Στην αίτησι τους αυτή ενώνομεν και μεις την φωνή μας, ικετεύοντας την Κυβέρνησι, όπως, συντόμως θελήση να επέμβη εις τα ατομικά αυτά ζητήματα των πολιτών, προς εξυπηρέτησιν ζωτικοτάτου συμφέροντος των, το οποίον δεν ηδυνήθησαν μόνοι ν’ αντιληφθούν, όπως μερικοί πολιτισμένοι άνθρωποι της νήσου μας και όλοι οι λαοί των ξένων χωρών.»
Ογδόντα σχεδόν χρόνια μετά, και ύστερα από την τόση «κοινωνική πρόοδο» και τις «ανθρώπινες συνθήκες διαβίωσης» παλινδρομούμε πίσω στη δεκαετία του ’30, αφού για «τουριστικούς» υποτίθεται λόγους – διάβαζε αθέμιτη κούρσα λυσσαλέου ανταγωνισμού των μεγαλοκαρχαριών του εμπορίου- πισωγυρίσαμε στην εποχή...«την κατώτερη και γαϊδάρων» χάριν μιας αμφιλεγόμενης «προόδου» στα εμπορικά θέσμια.
