Φαράγγι Πατσού: Αυτά τα βρίσκεις μόνο στην Κρήτη
Όλα τα φαράγγια έχουν την ομορφιά τους, όλα είναι ιδιαίτερα. Άλλα ξερά και άγρια, άλλα καταπράσινα, άλλα με ποτάμια και καταρράκτες. Μερικά για να τα περάσεις θέλεις σχοινιά, άλλα έχουν σπηλιές στα σωθικά τους. Το φαράγγι της Πατσού έχει ξεχωριστή θέση στην ψυχή μου.
Ίσως φταίει το γεγονός ότι γεννήθηκα εκεί κοντά και αγαπώ αυτόν τον τόπο. Όμως όλοι που το επισκέπτονται το ίδιο νιώθουν. Ήμαστε μια παρέα ορειβάτες και ξεκινήσαμε από Ηράκλειο, φθάσαμε Ρέθυμνο και πήραμε τον Αμαριώτικο δρόμο. Λίγο μετά το φράγμα των Ποταμών στο 21ο χιλιόμετρο από Ρέθυμνο υπάρχει διακλάδωση δυτικά που οδηγεί 9 χιλιόμετρα παρακάτω, στο χωριό Πατσός και στην είσοδο του ομώνυμου φαραγγιού.
Ξεκινήσαμε χωρίς να είμαστε σίγουροι για το τι θα συναντήσουμε. Μήπως έχει κατεβάσει πολύ νερό από το χειμώνα; Ίσως να είναι και παγωμένο... Μόλις αντικρίσαμε το μαγευτικό τοπίο με τις πηγές που αναβλύζουν και τα πελώρια πλατάνια τα ξεχάσαμε όλα, δισταγμούς και αμφιβολίες. Το φαράγγι αυτό έχει φωνή και σε καλεί μυστικά...
«Οδοιπορικό στην άγρια ομορφιά της φύσης του Νομού Ρεθύμνης που μαγεύει και εκτοξεύει την αδρεναλίνη από τα κατάβαθα της χαράδρας στις άπατες κορφές των βράχων»
Ένα σύντομο προσκύνημα στο εκκλησάκι του θαυματουργού Αγίου Αντωνίου που είναι χτισμένο στην είσοδο του φαραγγιού κάτω από μια βραχοσκεπή. Στον ίδιο αυτό χώρο αποκαλύφθηκε το 1866 το «Κραναίον Άντρον» ένα από τα τέσσερα Άντρα (ιερά σπήλαια δηλαδή, της Κρήτης) το οποίο άκμαζε κατά τη Μινωική περίοδο. Η αρχαία λατρεία ήταν αδιάλειπτη για 24 αιώνες τουλάχιστον, από τα μινωικά χρόνια ως το τέλος της ρωμαιοκρατίας (από το 2000 π.Χ. περίπου ως τον 4ο αιώνα μ.Χ.) μέχρι τη μετατροπή της αργότερα σε χριστιανική που διαρκεί έως και σήμερα.
Πήραμε το καλοφτιαγμένο μονοπάτι και προχωρήσαμε. Προσεκτικά πατώντας στις πέτρες που εξείχαν από το νερό περνούσαμε από τη μια όχθη στην άλλη μη βρέξουμε (!) και τα παπούτσια. Κάθε στιγμή μια διαφορετική εικόνα στα μάτια. Είναι ένα παιχνίδι. Πού πάμε τώρα; Σκαρφαλώνουμε το βράχο; Όχι είναι πιο εύκολο από κάτω, έχει πέρασμα. Αποφασίζεις στα γρήγορα και προχωράς. Να χαθείς αποκλείεται. Ακολουθείς το νερό. Δεξιά και αριστερά βράχος, μόνο μπροστά μπορείς να πας. Τώρα πρέπει να βουτήξουμε μέχρι τα γόνατα. Κάποιος βγάζει τα παπούτσια και τις κάλτσες. Γελάω! Στεγνοί να βγούμε αποκλείεται! Βουτάω με τα παπούτσια κανονικά... Ξαναγίναμε παιδιά. Με τρελή διάθεση για τσαλαβουτήματα, με ενθουσιασμό, με περιέργεια για το τι υπάρ- χει στην επόμενη στροφή, με την έκπληξη για την ομορφιά που ξετυλίγεται μπροστά μας κάθε στιγμή.
Τι να πω και πώς να περιγράψω την αρμονία των ακίνητων σιωπηλών πλατάνων και των πρίνων. Παντού πυκνή και πλούσια βλάστηση. Σφάκες και συκιές ασφένταμοι, τερεβιθιές και τεράστιες δάφνες που μοσχοβολάνε. Παντού δέντρα ψηλόλιγνα με τις ρίζες στο νερό και τις κορυφές τους στο Θεό. Όλες οι αισθήσεις εκεί μέσα αφυπνίζονται. Μυρωδιές από τα αγριολούλουδα, θάμνους και χασμόφυτα που τρυπώνουν στα ρουθού- νια σου χωρίς να σε ρωτήσουν. Ήχοι από τα κελαϊδίσματα των πουλιών, από το νερό που κυλά και πέφτει. Ήχοι που ξεχύνονται και πλημμυρίζουν τα αυτιά μου και μπλέκονται μεταξύ τους και κάποτε σιωπή... η σιωπή των βράχων...
Ξαναβρίσκουμε το μονοπάτι που περνάει παράλληλα στην όχθη ανάμεσα από δέντρα και από στενά περάσματα των βράχων, ίσα που χωράς. Ο ένας βοηθά τον άλλο δίνοντας τα χέρια. Βράχοι με περίεργα σχήματα και ανάμεσά τους νερά που τρέχουν με βοή και σχηματίζουν καταρράκτες. Θέλουμε να φωτογραφίσουμε τα πάντα. Είναι μάταιο. Η μηχανή πολύ λίγη για να αποτυπώσει τη μαγεία αυτή. Ρίχνω το βλέμμα ψηλά. Ένα στενό κομμάτι γαλάζιος ουρανός και δύο γεράκια που αργά περιπολούν την περιοχή τους. Αγριοπερίστερα πετούν στις απόκρημνες εσοχές της πέτρας και φτιάχνουν φωλιές.
Έψαχνα να βρω τι είναι αυτό που με τραβάει σ' αυτό το μέρος και το κάνει ξεχωριστό στα μάτια μου. Μαθαίνοντας για την ιστορία του φαραγγιού όλα πια είναι ξεκάθαρα. Είναι οι αιώνες αδιάλειπτης λατρείας του Θεού. Είναι η ιερότητα του χώρου που ξυπνάει συναισθήματα... Νομίζεις ότι από κάπου θα παρουσιαστούν οι Νύμφες, οι θεότητες της βλάστησης κατά τη μυθολογία και θα αρχίσουν το χορό τους στα διάφανα νερά και το τραγούδι τους να αντιλαλήσει με τον αυλό του Πάνα, του γιου του Ερμή.
Το φαράγγι μας τα έδωσε όλα. Την ηρεμία της ψυχής μας, την άσκηση του σώματός μας, τη διαύγεια του μυαλού μας. Δε ζητάει τίποτε... Γι' αυτό θυμήσου την επόμενη φορά που θα νιώσεις πνιγμένος σε μια αφύσικη ζωή, στριμωγμένος σε μια πόλη με αέ- ρα μολυσμένο και αδιάκοπο βουητό από αυτοκίνητα, ότι υπάρχει το μέρος αυτό που αγγίζει τις ψυχές... Είναι εκεί και σε περιμένει να το γνωρίσεις. Τόλμησέ το!
