Ο «πλάτανος»
Δέντρα-σημεία αναφοράς της Λεμεσού
Ένα άλλο από τα τρία σημεία αναφοράς της Λεμεσού που πήρε την ονομασία του από το δέντρο που υπήρχε κάποτε εκεί είναι ο «Πλάτανος». Μέχρι και τελευταία χρησιμοποιείτο η ονομασία της περιοχής, κυρίως από τους παλαιότερους.
Μέρος Β’
Ο πλάτανος, ήταν πράγματι ένα υπερμεγέθες δένδρο με πυκνό φύλλωμα και χονδρό κορμό και βρισκόταν στη νοτιοδυτική πλευρά του κήπου της Δημοτικής Βιβλιοθήκης (Μέγαρο Πηλαβάκη), στην οδό Αγίου Ανδρέου. Με τη υπερμεγέθη παρουσία του, και τη πυκνή φυλλωσιά του χάριζε την σκιά του σ’ όσους ευρίσκοντο στη περιοχή και ιδιαιτέρως στα παιδιά που έπαιζαν κάτω απ’ αυτό.
Το δένδρο αυτό είναι αρκετά γνωστό, αν και σπανίζει το είδος του στη Λεμεσό, όμως στη περιοχή του Τροόδους έχει μεγάλη παρουσία. Το σχήμα των φύλλων του που είναι σαν μια παλάμη, είναι αποτυπωμένο στην σημαία του Καναδά, λόγω του ότι έχει αρκετή παρουσία το δένδρο αυτό εκεί. Χρήσιμους καρπούς δεν παράγει, απλά φυτεύεται για το πράσινο και τη σκιά του.
Ο πλάτανος που υπήρχε στο συγκεκριμένο σημείο αναφοράς, ήταν πόλος έλξης, ιδίως για τα παιδιά. Την περίοδο που κτιζόταν αυτό το παλατάκι του Πηλαβάκη, περί το 1930, και επειδή καθυστερούσε να τελειώσει ελλείψει χρημάτων φαίνεται, τα παιδιά έπαιζαν σ’ αυτό το μισοκτισμένο σπίτι και έξω στην αυλή με το πλάτανο. Έτσι μ’ αυτά τα δεδομένα το σημείο αυτό ήταν πολύ ελκυστικό για τα παιδιά που αργότερα μεγάλωσαν και είχαν το μέρος αυτό σαν πολύ γνωστό σημείο αναφοράς. Επίσης επειδή η οδός Αγίου Ανδρέου ήταν ο κυριότερος δρόμος που οδηγούσε στην ανατολική περιοχή της Λεμεσού, είχε για την εποχή εκείνη αρκετή κίνηση αυτοκινήτων, αμαξών, ζώων και ανθρώπων.
Μάλιστα δε όλες οι πομπές που πήγαιναν για το κοιμητήριο του Αγίου Νικολάου συνοδεύοντας κάποιο που πέθανε προερχόμενοι από τις εκκλησίες του Αγίου Αντωνίου, της Καθολικής, Αγίας Νάπας και Αγίας Τριάδας χρησιμοποιούσαν την οδό Αγίου Ανδρέου. Υποχρεωτικά περνούσε όλη η συνοδεία και ο αποθανόντας μπροστά από το γνωστό Πλάτανο. Έτσι τα παιδιά που συγκεντρώνονταν στο Πλάτανο για να παίξουν, σταματούσαν το παιγνίδι για να παρακολουθήσουν τη πομπή της κηδείας. Μάλιστα δε τους έκανε εντύπωση η πομπή της κάθε κηδείας που χαρακτηριζόταν με την εμφάνιση της, κυρίως για το μέσο μεταφοράς του φέρετρου, που ήταν αναλόγως της οικονομικής ή κοινωνικής τάξης.
Εάν ο αποθανών ήταν πάμπτωχος μεταφερόταν με το τετράτροχο αμάξι του Δήμου, εάν ήταν καλύτερης οικονομικής και κοινωνικής τάξης με την άμαξα του κοιμητηρίου με ένα άλογο, με δύο, με τέσσερα και ντυμένα με μαύρα πανιά, και όταν ήταν αρκετά επώνυμος επιπλέον με τη συνοδεία φιλαρμονικής. Οι διάφοροι μικροί και μεγάλοι που ευρίσκονταν κάτω από τη σκιά του μοναδικού πλατάνου της πόλης παρακολουθώντας τη πομπή της κηδείας, έλεγαν μεταξύ τους, για το πεθαμένο το γνωστό «χαιρέτα μας το πλάτανο», όπου παρέμεινε μέχρι και σήμερα.
