Πεδουλάς: Ένας πεντάστερος προορισμός στη Μαραθάσα

Ο Πεδουλάς είναι χτισμένος σε υψόμετρο 1200 μέτρων και η ονομασία του προέρχεται από τη λέξη «πέδιλο». Στοιχεία για την προϊστορία του ανιχνεύονται από τη Βυζαντινή περίοδο. Την εποχή εκείνη οι άραβες διενεργούσαν επιδρομές στις παράκτιες κυπριακές περιοχές κι ο κόσμος αναγκάστηκε να κατοικήσει σε ψηλότερα σημεία.

Την εποχή της Φραγκοκρατίας, το χωριό αποτελούσε βασιλικό φέουδο. Επί Αγγλοκρατίας, μετά τον ολέθριο Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο,ο Πεδουλάς αποτέλεσε πόλο έλξης και βίωσε μια άνευ προηγουμένου ανάπτυξη, τόσο οικονομικά όσο και πληθυσμιακά, φτάνοντας τους 2000 κατοίκους. Ήταν σημαντικό εμπορικό κέντρο της περιοχής και ανάμεσα στους πρόσφυγες του πολέμου υπήρχαν και πολλοί Πολωνοί, Ρουμάνοι, Εβραίοι και Έλληνες. Ήταν η εποχή που στο χωριό υπήρχαν γύρω στα είκοσι καφενεία, έξι φούρνοι, λαϊκή αγορά με φρούτα, κρέατα και ψάρια.

Από τα πιο όμορφα ορεινά χωριά της Κύπρου, αποτελεί ολόχρονα ιδανικό προορισμό. Το καλοκαίρι και το φθινόπωρο έχει πολύ πιο υποφερτό κλίμα απ’ ότι οι παραθαλάσσιες περιοχές και ενώ το χειμώνα, λόγω του υψομέτρου, από τις μετρημένες φορές που χιονίζει στην κορυφή του Τροόδους επωφελείται και ο Πεδουλάς. Τις τσίγκινες σκεπές, συχνά τις καλύπτει ελαφρύ πέπλο χιονιού. Την άνοιξη το χωριό αλλάζει εικόνα, βάζει τα πράσινα του καθώς η βλάστηση ολόγυρα οργιάζει. Ανάμεσα στα πυκνά πεύκα και τα κέδρα φυτρώνουν πανέμορφα λουλούδια και πολλά αρωματικά βότανα και τότε το τοπίο παίρνει μια αλλιώτικα μαγευτική όψη.

Εντυπωσιακό οικοδόμημα, ορατό από όλα σχεδόν τα σημεία του χωριού είναι ο ογκώδης ναός του Τιμίου Σταυρού με τον πελώριο θόλο και τα δύο πανύψηλα καμπαναριά του. Η κατασκευή του χρονολογείται από το 1935 και ήταν σίγουρα μια από τις μεγαλύτερες εκκλησίες της εποχής, πράγμα που καταδεικνύει και το βαθμό οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης της κοινότητας. Στο ναό φυλάσσεται Σταυρός, του οποίου η μια πλευρά είναι επίχρυση και παριστάνει τη Γέννηση του Χριστού και η άλλη τη Σταύρωση. Εντός του Σταυρού υπάρχει τεμάχιο από το Τίμιο Ξύλο που μεταφέρθηκε από το Βυζάντιο.

Απέναντι από τον Αρχαγγέλο Μιχαήλ βρίσκεται το παλιό δημοτικό σχολείο που σήμερα στεγάζει το Βυζαντινό Μουσείο του Πεδουλά, στο οποίο έχουν συγκεντρωθεί και εκτίθενται αντικείμενα μεγάλης ιστορικής, οικονομικής, καλλιτεχνικής και πολιτισμικής αξίας. Στα εκθέματά του συγκαταλέγονται σπουδαίες φορητές εικόνες, νομίσματα, χειρόγραφα και βιβλία μισής χιλιετίας, εκκλησιαστικά σκεύη και άλλα σημαντικά κειμήλια, κατασκευασμένα μεταξύ του 13ου και του 20ου αιώνα.

Ένα καλοδουλεμένο κόσμημα του χωριού είναι το Λαογραφικό Μουσείο που στεγάζει την ιστορία όχι μόνο του Πεδουλά αλλά του τόπου γενικότερα. Μέσα από τα διάφορα εκθέματά του, ο επισκέπτης παίρνει μια δυνατή γεύση από τις συνθήκες διαβίωσης των παλιών Κυπρίων. Το όλο δημιούργημα είναι μια αξιέπαινη προσπάθεια να κρατηθεί ζωντανή η μνήμη του πρόσφατου παρελθόντος, ώστε τόσο οι μελλοντικές γενιές, όσο και οι ξένοι επισκέπτες, να γνωρίσουν από κοντά το πολιτισμικό παρελθόν του τόπου. Σε ένα πολύ ενδιαφέρον, επιμορφωτικό δωμάτιο στεγάζονται τα αντικείμενα διαφόρων επαγγελματιών του Πεδουλά, μιας ξεχασμένης εποχής. Παρουσιάζονται με λεπτομέρεια το «κωμοδρομιό», το καζάνι της ζιβανίας, τα αμπελουργικά σκεύη, τα εργαλεία και τα κατασκευάσματα της βυρσοδεψίας, τα σύνεργα του καρεκλά, του παπουτσή, του κουρέα και του χασάπη.

Το σημαντικότερο και πιο γνωστό αξιοθέατο του Πεδουλά είναι αναμφίβολα η εκκλησία του Αρχαγγέλου Μιχαήλ που βρίσκεται σε κεντρικό σημείο του χωριού και περιλαμβάνεται στον κατάλογο των Μνημείων Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της ΟΥΝΕΣΚΟ. Δέχεται κάθε χρόνο χιλιάδες επίσκέπτες, ντόπιους και ξένους με διαίτερο ενδιαφέρον για τις τοιχογραφίες που κοσμούν το μεγαλύτερο μέρος της εκκλησίας. Επιγραφή πάνω από τη βόρεια είσοδο της εκκλησίας, δίνει πληροφορίες για την ηλικία της: Κτίστηκε και τοιχογραφήθηκε το 1474 με δαπάνη του ιερέα Βασίλειου Χάμαδου.

Ο ναός συμπεριλαμβάνεται στις ξυλόστεγες μονόχωρες εκκλησίες που συναντά κανείς κυρίως στην οροσειρά του Τροόδους. Από τα αξιοσημείωτα του εσωτερικού της εκκλησίας είναι το ξύλινο τέμπλο που είναι ένα από τα καλύτερα δείγματα του είδους του που διασώζονται στο νησί. Στο επιστύλιο του τέμπλου αυτού υπάρχει ζωγραφισμένο το οικόσημο του μεσαιωνικού Βασιλείου της Κύπρου και δίπλα ο δικέφαλος αετός, σύμβολο των Παλαιολόγων, των τελευταίων βασιλέων του Βυζαντίου.

Διαμονή
Churchill 2295221, Health Habitat 22952283, Jack’s 22952350, Christy’s Palace 22952655, Central 22952457, Cherries Valley 22952453, Mountain Rose 22952727, Two Flowers 22952372, Κούτρουλος 22952271, Καπουράλλη 22952441, Ροβανιάς 22952370, Πλάτανος 22952518, Βρυσί 22955420, Μετέωρα 22952321, Διεθνές 22952560, Καλάβρυτα 22952525, Πράσινος Βράχος 22952272.

Φαγητό
Υπεραρκετές λύσεις για να τιθασέψετε την πείνα σας προσφέρουν τα καφεστιατόρια του Πεδουλά.

Αγορές
Υπάρχει ένας μικρός εμπορικός δρόμος στο κέντρο του χωριού, στον οποίο διατίθενται είδη πρώτης ανάγκης, περιπτέρου, φρουταρίας και σουβενίρ. Μην τον υποτιμήσετε, θα δείτε παράξενα προϊόντα που δεν ξανάδατε ποτέ σας! Στους δρόμους γύρω από το χωριό, ηλικιωμένοι διαθέτουν προς πώληση φρούτα, ξηρούς καρπούς και ζιβανία.

Κείμενο: Περιοδικό ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ